List of classical abbreviations
The following list contains a selection from the Latin abbreviations that occur in the writings and inscriptions of the Romans.
A
- A. -- Absolvo, Actum, Aedilis, Aes, Aedilis, Ager, Ago, Aio, Amicus, Annus, Antiquo, Auctor, Auditor, Augustus, Aulus, Aurum, Aut.[1]
- A.A. -- Aes alienum, Ante audita, Apud agrum, Aurum argentum.
- AA. -- Augusti duo.[1]
- AAA. -- Augusti tres.
- A.A.A.F.F. -- Auro argento acre flando feriundo. or Aere Argento Auro Flando Feriundo.[1]
- A.A.V. -- Alter ambove.
- A.C. -- Acta causa, Alins civis.
- A.D. -- Ante diem
- A.D.V. -- Ante diem quintum.
- A.D.A. -- Ad dandos agros.
- AEO. -- Aedes, Aedilis, Aedilitas.
- AEM., AIM. -- Aemilius, Aemilia.
- AER. -- Aerarium.
- AER.P. -- Aere publico.
- A.F. -- Acture fide, Auli filius.
- AG. -- Ager, Ago, Agrippa.
- A.G. -- Ammo grato, Aulus Gellius.
- A.L.AE., A.L.E. -- Arbitrium litis aestimandae.
- A.M., A.MILL. -- Ad milliarium. Ante Meridian.
- AN. -- Aniensis, Annus, Ante.
- ANN. -- Annales, Anni, Annona.
- ANT. -- Ante, Antonius.
- A.O. -- Alii omnes, Amico optimo.
- AP. -- Atppius, Apud.
- A.P. -- Ad pedes, Aedilitia potestate.
- A.P.F. -- Auro (or argento) publico feriundo.
- A.P.M. -- Amico posuit monumentum, Annorum plus minus.
- A.P.R.C. -- Anno post Romam conditam.
- ARG. -- Argentum.
- AR.V.V.D.D. -- Aram votam volens dedicavit, Arma votiva dono dedit.
- AT, A TE., A TER. -- A tergo.
- A.T.M.D.O. -- Aio te mihi dare oportere.
- AV. -- Augur, Augustus, Aurelius.
- A.V. -- Annos vixit.
- A.V.C. -- Ab urbe condita.
- AVG. -- Augur, Augustus.
- AVGG. -- Augusti duo[1]
- AVGGG. -- Augusti tres.
- AVT.PR.R. -- Auctoritas provinciae Romanorum.
B
- B. -- Balbius, Balbus, Beatus, Bene, Beneficiarius, Beneficium, Bonus, Brutus, Bustum.
- B. (for V.) -- Berna Bivus, Bixit.
- B.A. -- Bixit anos, Bonis auguriis, Bonus amabilis.
- BB., B.B. -- Bene bene, i.e. optime, Optimus.
- B.D. -- Bonae deae, Bonum datum.
- B.DD. -- Bonis deabus.
- B.D.S.M. -- Bene de se merenti.
- B.F. -- Bona femina, Bona fides, Bona fortuna, Bonum factum.
- B.F. -- Bona femina, Bona filia.
- B.H. -- Bona hereditaria, Bonorum heres.
- B.I. -- Bonum judicium.
- B.I.I. -- Boni judicis judicium.
- B.M. -- Beatae memoriae, Bene merenti.
- B.N. -- Bona nostra, Bonum nomen.
- BN.H.I. -- Bona hic invenies.
- B.P. -- Bona paterna, Bonorum potestas, Bonum publicum.
- B.Q. -- Bene quiescat, Bona quaesita.
- B.RP.N. -- Boho reipublicae natus.
- BRT. -- Britannicus.
- B.T. -- Bonorum tutor, Brevi tempore.
- B.V. -- Bene vale, Bene vixit, Bonus vir.
- B.V.V. -- Balnea vina Venus.
- BX. -- Bixit (for vixit).
C
- C. -- Caesar, Cains, Caput, Causa, Censor, Civis, Conors, Colonia Comitialis (dies), Condemno, Consul, Cum, Curo, Custos, Caia, Centuria, Cum, Con. (prefix).
- C.B. -- Civis bonus, Commune bonum, Conjugi benemerenti, Cui bono.
- C.C. -- Calumniae causa, Causa cognita, Conjugi carissimae, Consilium cepit, Curiae consulto.
- C.C.C. -- Calumniae cavendae causa.
- C.C.F. -- Caesar (or Caius) curavit faciendum, Caius Caii filius.
- CC.VV. -- Clarissimi viri. (=senators)
- C.D. -- Caesaris decreto, Cains Decius, Comitialibus diebus.
- CES. -- Censor, Censores.
- CESS. -- Censores.
- C.F. -- Causa fiduciae, Conjugi fecit, Curavit faciendum.
- C.H. -- Custos heredum, Custos hortorum.
- C.I. -- Caius Julius, Consul jussit, Curavit judex.
- CL. -- Clarissimus, Claudius, Clodius, Colonia.
- CL.V. -- Clarissimus vir, Clypeum vovit.
- C.M. -- Caius Marius, Causa mortis.
- CN. -- Cnaeus.
- COH. -- Coheres, Conors.
- COL. -- Collega, Collegium, Colonia, Columna.
- COLL. -- Collega, Coloni, Coloniae.
- COM. -- Comes, Comitium, Comparatum.
- CON. -- Conjux, Consensus, Consiliarius, Consul, Consularis.
- COR. -- Cornelia (tribus), Cornelius, Corona, Corpus.
- COS. -- Consiliarius, Consul, Consulares.
- COSS. -- Consules.
- C.P. -- Carissimus (or Clarissimus) puer, Civis publicus, Curavit ponendum.
- C.R. -- Caius Rufus, Civis Romanus, Curavit reficiendum.
- CS. -- Caesar, Communis, Consul.
- C.V. -- Clarissimus (or Consularis) vir.
- CVR. -- Cura, Curator, Curavit, Curia.
D
- D. -- Dat, Dedit, De, Decimus, Decius, Decretum, Decurio, Deus, Dicit, Dies, Divus, Dominus, Domus, Donum.
- D.C. -- Decurio coloniae, Diebus comitialibus, Divus Caesar.
- D.D. -- Dea Dia, Decurionum decreto, Dedicavit, Deo dedit, Dono dedit, Domus Divina.[1]
- D.D.D. -- Datum decreto decurionum, Dono dedit dedicavit, Deo Donum Dedit[1]
- D.E.R. -- De ea re.
- DES. -- Designatus.
- D.I. -- Dedit imperator, Diis immortalibus, Diis inferis.
- D.l.M. -- Deo invicto Mithrae, Diis inferis Manibus.
- D.M. -- Deo Magno, Dignus memoria, Diis Manibus, Dolo malo.
- D.O.M. -- Deo Optimo Maximo.
- D.P.S. -- Dedit proprio sumptu, Deo perpetuo sacrum, De pecunia sua.
E
- E. -- Ejus, Eques, Erexft, Ergo, Est, Et, Earvin, Etiam, Ex.
- EG. -- Egit, Egregius.
- E.M. -- Egregiae memoriae, Ejusmodi, Erexit monumentum.
- EQ.M. -- Equitum magister.
- E.R.A. -- Ea res agitur.
F
- F. -- Fabius, Facere, Fecit, &c., Familia, Fastus (dies), Felix, Femina, Fides, Filius, Flamen, Fortuna, Frater, Fuit, Functus.
- F.C. -- Faciendum curavit, Fidei commissume, Fiduciae causa.
- F.D. -- Fidem dedit, Flamen Dialis, Fraude donavit.
- F.F.F. -- Ferro flamma fame, Fortior fortuna fato.
- FL. -- Filius, Flamen, Flaminius, Flavius.
- F.L. -- Favete linguis, Fecit libens, Felix liber.
- FR. -- Forum, Fronte, Frumentarius.
- F.R. -- Forum Romanum.
G
- G.P.R. -- Genro populi Romani.
H
- H. -- Habet, Heres, Hic, Homo, Honor, Hora.
- HER. -- Heres, Herennius.
- HER., HERC. -- Hercules.
- H.L. -- Hac lege, Hoc loco, Honesto loco.
- H.M. -- Hoc monumentum, Honesta mulier, Hora mala.
- H.S.E. -- Hic sepultus est, Hic situs est.
- H.V. -- Haec urbs, Hic vivit, Honeste vixit, Honestus vir.
I
- I. -- Immortalis, Imperator, In, Infra, Inter, Invictus, Ipse, Isis, Judex, Julius, Junius, Jupiter, Justus.
- IA. -- Jam, Intra.
- I.C. -- Julius Caesar, Juris Consultum, Jus civile.
- ID. -- Idem, Idus, Interdum.
- l.D. -- Inferis diis, Jovi dedicatnm, Jus dicendum, Jussu Dei.
- I.D.M. -- Jovi deo magno.
- I.E. -- Id est.
- I.F. -- In foro, In fronte.
- I.H. -- Jacet hic, In honestatem, Justus homo.
- IM. -- Imago, Immortalis, Immunis, Impensa.
- IMP. -- Imperator, Imperium.
- I.N.R.I. -- Iesus Nazarenus Rex Iudaeorum.
- I.O.M. -- Jovi optimo maximo.
- I.P. -- In publico, Intra provinciam, Justa persona.
- I.S.V.P. -- Impensa sua vivus posuit.
K
- K. -- Kaeso, Caia, Calumnia, Caput, Carus, Castra.
- K., KAL., KL. -- Kalendae.
L
- L. -- Laelius, Legio, Lex, Libens, Liber, Libra, Locus, Lollius, Lucius, Ludus.
- LB. -- Libens, Liberi, Libertus.
- L.D.D.D. -- Locus datus decreto decurionum.
- LEG. -- Legatus, Legio.
- LIB. -- Liber, Liberalitas, Libertas, Libertus, Librarius.
- LL. -- Leges, Libentissime, Liberti.
- L.M. -- Libens merito, Locus monumenti.
- L.S. -- Laribus sacrum, Libens solvit, Locus sacer, Lectori Salutem.
- LVD. -- Ludus.
- LV.P.F. -- Ludos publicos fecit.
M
- M. -- Magister, Magistratus, Magnus, Manes, Marcus, Marins, Marti, Mater, Memoria, Mensis, Miles, Monumentum, Mortuus, Mucius, Mulier.
- M'. -- Manius.
- M.D. -- Magno Deo, Manibus diis, Matri deum, Merenti dedit.
- MES. -- Mensis.
- MESS. -- Menses.
- M.F. -- Mala fides, Marci filius, Monumentum fecit.
- M.I. -- Matri Idaeae, Matii Isidi, Maximo Jovi.
- MNT., MON. -- Moneta.
- M.P. -- Male positus, Monumentum posuit.
- M.S. -- Manibus sacrum, Memoriae sacrum, Manu scriptum.
- MVN. -- Municeps, municipium (also MN., MV. and MVNIC.)
- M.V.S. -- Marti ultori sacrum, Merito votum solvit.
N
- N. -- Natio, Natus, Nefastus (dies), Nepos, Neptunus, Nero, Nomen, Non, Nonae, Noster, Novus, Numen, Numerius, Numerus, Nummus.
- NB -- Nota Bene
- NEP. -- Nepos, Neptunus.
- N.F.C. -- Nostrae fidei commissum.
- N.L. -- Non licet, Non liquet, Non longe.
- N.M.V. -- Nobilis memoriae vir.
- NN. -- Nostri.
- N.N. -- Nomen nescio
- NN., NNO., NNR. -- Nostrorum.
- NOB. -- Nobilis.
- NOB., NOBR., NOV. -- Novembris.
- N.P. -- Nefastus primo (priore parto diei), Non potest.
O
- O. -- Ob, Officium, Omnis, Oportet, Optimus, Opus, Ossa.
- OB. -- Obiit, Obiter, Orbis.
- O.C.S. -- Ob cives servatos.
- O.H.F. -- Omnibus honoribus functus.
- O.H.S.S. -- Ossa hic sita sunt.
- OR. -- Hora, Ordo, Ornamentum.
- O.T.B.Q. -- Ossa tua bene quiescant.
P
- P. -- Pars, Passus, Pater, Patronus, Pax, Perpetuus, Pes, Pius, Plebs, Pondo, Populus, Post, Posuit, Praeses, Praetor, Primus, Pro, Provincia, Publicus, Publius, Puer.
- P.C. -- Pactum conventum, Patres conscripti, Pecunia constituta, Ponendum curavit, Post consulatum, Potestate censoria.
- P.F. -- Pia fidelis, Pius felix, Promissa fides, Publii filius.
- P.M. -- Piae memoriae, Pius minus, Pontifex maximus. Post meridiem.
- P.P. -- Pater patratus, Pater patriae, Pecunia publica, Praepositus, Primipilus, Propraetor.
- PR. -- Praeses, Praetor, Pridie, Princeps.
- P.R. -- Permissu reipublicae, Populus Romanus.
- P.R.C. -- Post Romam conditam.
- PR.PR. -- Praefectus praetorii, Propraetor.
- P.S. -- Pecunia sua, Plebiscitum, Proprio sumptu, Publicae saluti, Post scriptum.
- P.V. -- Pia victrix, praefectus urbi, Praestantissimus vir.
Q
- Q. -- Quaestor, Quando, Quantus, Que, Qui, Quinquennalis, Quintus, Quirites.
- Q.D.R. -- Qua de re.
- Q.I.S.S. -- Quae infra scripta sunt
- Q.S.S.S. -- Quae supra scripta sunt
- QQ. -- Quaecunque, Quinquennalis, Quoque.
- Q.R. -- Quaestor reipublicae.
R
- R. -- Recte, Res, Respublica, Retro, Rex, Ripa, Roma, Romanus, Rufus, Rursus.
- R.C. -- Romana civitas, Romanus civis.
- RESP., RP. -- Res publica.
- RET.P., RP. -- Retro pedes.
S
- S. -- Sacrum, Scriptus, Semis, Senatus, Sepultus, Servius, Servus, Sextus, Sibi, Sine, Situs, Solus, Solvit, Sub, Suus.
- SAC. -- Sacerdos, Sacrificium, Sacrum.
- S.C. -- Senatus consultum.
- S.D. -- Sacrum diis, Salutem dicit, Senatus decreto, Sententiam
- S.D.M. -- Sacrum diis Manibus, Sine dolo malo.
- SER. -- Servius, Servus.
- S.E.T.L. -- Sit ei terra levis.
- SN. -- Senatus, Sententia, Sine nomine.[1]
- S.D. -- Salutem dicit.[2]
- S.P. -- Sacerdos perpetua, Sine pecunia, Sua pecunia.
- S.P.D. -- Salutem plurimam dicit.[2]
- S.P.Q.R. -- Senatus populusque Romanus.
- S.S. -- Sanctissimus senatus, Supra scripture.
- S.T.T.L.-- Sit tibi terra levis.
T
- T. -- Terminus, Testamentum, Titus, Tribunus, Tu, Turma, Tutor.
- TB., TI., TIB. -- Tiberius.
- TB., TR., TRB. -- Tribunus.
- T.F. -- Testamentum fecit, Titi filius, Titulum fecit, Titus Flavius.
- TM. -- Terminus, Testamentum, Thermae.
- T.P. -- Terminum posuit, Tribunicia potestate, Tribunus plebis.
- TVL. -- Tullius, Tunus.
V
- V. -- Urbs, Usus, Uxor, Vale, Verba, Vestalis, Vester, Vir, Vivus, Vixit, Volo, Votum.
- VA. -- Veterano assignatus, Vixit annos.
- V.C. -- Vale conjux, Vir clarissimus, Vir consularis.
- V.E. -- Verum etiam, Vir egregius (=equestrian), Visum est.
- V.F. -- Usus fructus, Verba fecit, Vivus fecit.
- V.P. -- Urbis praefectus, Vir perfectissimus, Vivus posuit.
- V.R. -- Urbs Roma, Uti rogas, Votum reddidit.
- V.S.L.M. -- Votum Solvit Libens Merito. (willingly and deservedly fulfilled his vow)
References
External links